Trước nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng đột biến vào thời điểm cuối năm, các loại hàng giả, hàng kém chất lượng hoạt động mạnh. Hệ lụy của nó ảnh hưởng đến sức khỏe, tài chính của người tiêu dùng, làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng đến tính minh bạch của thị trường hàng hóa, làm giảm uy tín của các nhà sản xuất chân chính.
Ngay từ những ngày đầu năm mới vừa qua, không ít người dân có mặt để chứng kiến và theo dõi Chi cục quản lý thị trường tiến hành tiêu hủy hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng nhập lậu và hàng không rõ nguồn gốc, được bán lén lút hoặc trà trộn với hàng thật... là những tang vật vi phạm các quy định của pháp luật, bị lực lượng QLTT phát hiện, tịch thu trong năm 2013.
Ngay từ những ngày đầu năm mới vừa qua, không ít người dân có mặt để chứng kiến và theo dõi Chi cục quản lý thị trường tiến hành tiêu hủy hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng nhập lậu và hàng không rõ nguồn gốc, được bán lén lút hoặc trà trộn với hàng thật... là những tang vật vi phạm các quy định của pháp luật, bị lực lượng QLTT phát hiện, tịch thu trong năm 2013.
Trước đó, vào ngày 31/12/2013, lực lượng cảnh sát kinh tế đã phát hiện bắt giữ vụ vận chuyển hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, quá hạn sử dụng như nước ngọt, nước khoáng, bia Heineken, rượu Vooka Hà Nội, thuốc lá…
Liên tiếp những vụ vi phạm hàng giả, hàng nhái được phát hiện trong thời gian qua đã gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng vận chuyển, kinh doanh buôn bán hàng giả ngày càng diễn biến tinh vi và phức tạp, đặc biệt càng “nóng” hơn vào thời điểm nhạy cảm lúc cận kề Tết Nguyên đán.
Nếu "điểm mặt" hàng giả trong thời điểm cuối năm này phải kể trước tiên là rượu giả dán nhãn ngoại. Theo chủ cửa hàng rượu bia Giang Thuận, các loại nổi tiếng như Chivas, Martell và các loại vang Chilê, Pháp, Úc có trị giá cao, bán chạy trong dịp Tết nên rất dễ bị làm nhái, làm giả. Bằng những thủ đoạn "chế tác" điêu luyện, đối tượng làm giả đã pha màu, dán nhãn, đóng nắp... khá bài bản. Trừ những chuyên gia và lực lượng QLTT, người tiêu dùng sẽ rất khó nhận biết đâu là rượu thật, đâu là rượu giả. Nói về cách phân biệt rượu giả, rượu thật đối với nhãn hàng Chivas.
Thị trường rượu ngoại: Thật - giả khó... đoán
Cửa hàng tạp hoá ở chợ Hưng Dũng do chị
Vũ Thị Vân Anh làm chủ là cửa hàng quy mô nhất khu vực này với 2 gian
rộng rãi được bày bán đủ thứ từ cặp sách, bát đĩa đến bánh kẹo, xà
phòng. Cũng như các tiểu thương khác, chủ cửa hàng này luôn khẳng định
không kinh doanh hàng giả, hàng nhái. Tuy nhiên, hầu hết người tiêu dùng
lại không mấy tin tưởng điều này.
Trong suy nghĩ của người tiêu dùng, việc các chủ cửa hàng bán trà trộn hàng thật lẫn hàng giả, là rất có thể xảy ra. Đặc biệt, là đối với các mặt hàng tiêu dùng phục vụ tết như rượu bia, bánh kẹo, thuốc lá, thực phẩm… với nhiều mẫu mã, chủng loại, phong phú và đẹp mắt như thế này… càng đánh đố người tiêu dùng. Gặp ông Nguyễn Hồng Tư- xã Hưng Lộc, TP Vinh khi đang lựa chọn thực phẩm, ông cho biết: Tôi cũng chẳng biết có cách nào để mà phân biệt đâu là hàng giả đâu là hàng thật, chỉ biết kiểm tra hình thức bên ngoài, rồi xem thời hạn sử dụng, chứ chất lượng thế nào thì chịu…
Trước thực trạng hàng giả, hàng nhái đang có mặt tràn lan trên thị trường khiến cho người tiêu dùng không khỏi lo lắng. Và đáng sợ hơn là thực phẩm bẩn, thực phẩm sử dụng chất bảo quản độc hại... như hoa quả, rau củ, gia vị cho đến hàng nông sản, thực phẩm… được nhập lậu vào thị trường nội địa ngày càng nhiều. Thế nhưng, các mặt hàng này rất dễ dàng qua mặt người tiêu dùng bởi hình thức bên ngoài hầu như không khác biệt gì so với các sản phẩm trong nước, trong khi đó giá thành lại rất rẻ.
Một câu hỏi được đặt ra ở đây, đó là tại sao hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc lại dễ dàng len lỏi ra thị trường như vậy? Lý giải về vấn đề này, ôngTrần Ngọc Hoàng- Phó đội trưởng Đội QLTT cơ động cho rằng: Hàng giả, hàng nhái vẫn sống được nguyên nhân quan trọng nhất là do cơ chế phối hợp và chế tài xử lý đối với hành vi vi phạm còn nhẹ. Chúng tôi phát hiện được nhưng không có quyền xử phạt, phải phối hợp với LL CSGT.
Việc lý giải cho tình trạng hàng lậu, hàng giả ngày càng nhiều là do "lực lượng mỏng" hay “chế tài quá nhẹ” là không mấy thuyết phục. Bởi ngoài lực lương QLTT còn có rất nhiều cơ quan cùng có nhiệm vụ phòng chống, kiểm soát, thanh tra... các mặt hàng này?
Phải chăng, có yếu tố bắt tay nhau giữa một số cơ quan quản lý với đối tượng buôn lậu, làm hàng nhái, giả? Và lúc này, người tiêu dùng chỉ còn biết trông chờ vào ý thức cũng như lương tâm của người bán hàng.
Chị Nguyễn Thị Lài- người bán hoa quả chợ Hưng Dũng khẳng định: Hàng TQ rất nhiều, tôi bán hàng mới phân biệt được chứ người mua thì chịu nên khách chỉ biết tìm người quen mua và tin tưởng vào người bán thôi.
Một khách hàng thừa nhận: Hàng mà rẻ chúng tôi cũng thích mua, giá rẻ ai cũng thích…
Rõ ràng, ngoài một bộ phận lớn không thể nhận biết hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng thì vẫn còn không ít người tiêu dùng có tâm lý ham mua hàng rẻ... nên càng tạo điều kiện thuận lợi cho hàng giả, hàng kém chất lượng phát triển.
Trước tình hình hàng giả, hàng kém chất lượng ngày càng diễn biến tinh vi, nhất là vào thời điểm cận kề Tết nguyên đán, công tác kiểm tra, kiểm soát được Chi cục QLTT đặc biệt chú trọng. Chi cục đã triển khai kế hoạch kiểm tra thị trường trước, trong và sau Tết Nguyên đán, đặc biệt tập trung kiểm tra các mặt hàng tiêu dùng phục vụ Tết. Về vấn đề này, ông Trần Ngọc Hoàng- Phó đội trưởng Đội QLTT cơ động cho biết thêm: Chúng tôi đã lên kế hoạch và đi kiểm tra, nhưng rất khó phát hiện bởi các đối tượng giấu kỹ, khả năng đến khoảng 20 Tết thì mới tung ra thị trường.
Trong suy nghĩ của người tiêu dùng, việc các chủ cửa hàng bán trà trộn hàng thật lẫn hàng giả, là rất có thể xảy ra. Đặc biệt, là đối với các mặt hàng tiêu dùng phục vụ tết như rượu bia, bánh kẹo, thuốc lá, thực phẩm… với nhiều mẫu mã, chủng loại, phong phú và đẹp mắt như thế này… càng đánh đố người tiêu dùng. Gặp ông Nguyễn Hồng Tư- xã Hưng Lộc, TP Vinh khi đang lựa chọn thực phẩm, ông cho biết: Tôi cũng chẳng biết có cách nào để mà phân biệt đâu là hàng giả đâu là hàng thật, chỉ biết kiểm tra hình thức bên ngoài, rồi xem thời hạn sử dụng, chứ chất lượng thế nào thì chịu…
Trước thực trạng hàng giả, hàng nhái đang có mặt tràn lan trên thị trường khiến cho người tiêu dùng không khỏi lo lắng. Và đáng sợ hơn là thực phẩm bẩn, thực phẩm sử dụng chất bảo quản độc hại... như hoa quả, rau củ, gia vị cho đến hàng nông sản, thực phẩm… được nhập lậu vào thị trường nội địa ngày càng nhiều. Thế nhưng, các mặt hàng này rất dễ dàng qua mặt người tiêu dùng bởi hình thức bên ngoài hầu như không khác biệt gì so với các sản phẩm trong nước, trong khi đó giá thành lại rất rẻ.
Một câu hỏi được đặt ra ở đây, đó là tại sao hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc lại dễ dàng len lỏi ra thị trường như vậy? Lý giải về vấn đề này, ôngTrần Ngọc Hoàng- Phó đội trưởng Đội QLTT cơ động cho rằng: Hàng giả, hàng nhái vẫn sống được nguyên nhân quan trọng nhất là do cơ chế phối hợp và chế tài xử lý đối với hành vi vi phạm còn nhẹ. Chúng tôi phát hiện được nhưng không có quyền xử phạt, phải phối hợp với LL CSGT.
Việc lý giải cho tình trạng hàng lậu, hàng giả ngày càng nhiều là do "lực lượng mỏng" hay “chế tài quá nhẹ” là không mấy thuyết phục. Bởi ngoài lực lương QLTT còn có rất nhiều cơ quan cùng có nhiệm vụ phòng chống, kiểm soát, thanh tra... các mặt hàng này?
Phải chăng, có yếu tố bắt tay nhau giữa một số cơ quan quản lý với đối tượng buôn lậu, làm hàng nhái, giả? Và lúc này, người tiêu dùng chỉ còn biết trông chờ vào ý thức cũng như lương tâm của người bán hàng.
Chị Nguyễn Thị Lài- người bán hoa quả chợ Hưng Dũng khẳng định: Hàng TQ rất nhiều, tôi bán hàng mới phân biệt được chứ người mua thì chịu nên khách chỉ biết tìm người quen mua và tin tưởng vào người bán thôi.
Một khách hàng thừa nhận: Hàng mà rẻ chúng tôi cũng thích mua, giá rẻ ai cũng thích…
Rõ ràng, ngoài một bộ phận lớn không thể nhận biết hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng thì vẫn còn không ít người tiêu dùng có tâm lý ham mua hàng rẻ... nên càng tạo điều kiện thuận lợi cho hàng giả, hàng kém chất lượng phát triển.
Trước tình hình hàng giả, hàng kém chất lượng ngày càng diễn biến tinh vi, nhất là vào thời điểm cận kề Tết nguyên đán, công tác kiểm tra, kiểm soát được Chi cục QLTT đặc biệt chú trọng. Chi cục đã triển khai kế hoạch kiểm tra thị trường trước, trong và sau Tết Nguyên đán, đặc biệt tập trung kiểm tra các mặt hàng tiêu dùng phục vụ Tết. Về vấn đề này, ông Trần Ngọc Hoàng- Phó đội trưởng Đội QLTT cơ động cho biết thêm: Chúng tôi đã lên kế hoạch và đi kiểm tra, nhưng rất khó phát hiện bởi các đối tượng giấu kỹ, khả năng đến khoảng 20 Tết thì mới tung ra thị trường.
Như lời ông Hoàng, mặc dù đã kiểm tra kỹ nhưng đến nay lực lượng chức năng vẫn chưa phát hiện ra các loại hàng giả, hàng nhái. Nếu cơ quan quản lý cũng bất lực, thì người tiêu dùng biết trông cậy vào đâu? Trong khi, ngành chức năng chưa có các biện pháp hữu hiệu đấu tranh với hàng nhái, hàng kém chất lượng, thì chính người tiêu dùng phải kiên quyết nói không với các loại hàng hóa giả mạo, không có nguồn gốc xuất xứ.
Hiến Chương
Theo Truyền hình Nghệ An